Każdy, kto obserwuje ptaki musi zawsze szanować ptaki, przyrodę i prawa innych. Dobro ptaków i ich środowiska naturalnego ma zawsze pierwszeństwo przed interesami miłośnika ptaków.
1. Promuj dobro ptaków i ich naturalnego środowiska.
a. Wspieraj ochronę środowisk ważnych dla ptaków.
b. Aby nie wystawiać ptaków na stres lub niebezpieczeństwo, ograniczaj się i zachowuj ostrożność podczas obserwacji, fotografowania, nagrywania głosów lub filmowania. Szczególnie należy ograniczać swoje zachowanie w miejscach często odwiedzanych przez obserwatorów ptaków i/lub innych turystów, gdzie sumuje się wpływ wielu osób na ptaki i otoczenie.
Ogranicz stosowanie nagrań głosów i innych sposobów przywabiania ptaków i nigdy nie używaj takich metod w miejscach często odwiedzanych przez obserwatorów ptaków, ani do wabienia żadnego gatunku, który jest ginący lub zagrożony, albo jest rzadki w danej okolicy.
Trzymaj się w odpowiedniej odległości od gniazd, kolonii lęgowych, noclegowisk, tokowisk i ważnych miejsc żerowania. Jeśli zachodzi potrzeba dłuższej obserwacji, fotografowania, filmowania lub nagrywania w takich wrażliwych miejscach, spróbuj użyć ukrycia (budki obserwacyjnej) i korzystaj z istniejących możliwości ukrycia się. W takich przypadkach dowiedz się i stosuj zasady bezpiecznego korzystania z ukrycia.
Ogranicz używanie sztucznego oświetlenia przy filmowaniu lub fotografowaniu, szczególnie do zbliżeń.
c. Miejsca lęgowe rzadkich ptaków powinno się ujawniać tylko odpowiednim czynnikom ochrony przyrody. Nie dotyczy to miejsc żerowania, jeśli są położone daleko od właściwych miejsc lęgowych (gniazd), nie dają informacji o ich położeniu i żerujące ptaki nie będą narażone na wielokrotne płoszenie lub niebezpieczeństwo.
d. Zanim rozgłosisz obecność rzadkiego ptaka, oceń prawdopodobieństwo, że będzie to przeszkadzać ptakom, otoczeniu i innym ludziom w okolicy, i rozgłaszaj wiadomość tylko, jeśli dostęp dla ludzi można będzie kontrolować, zminimalizować kłopoty i otrzyma no pozwolenie prywatnych właścicieli gruntów. Stosuje się to głównie za granicą, gdzie obserwowanie ptaków jest masowe.
e. Trzymaj się dróg, szlaków i ścieżek, jeśli takowe istnieją; w innych przypadkach ogranicz niszczenie środowiska (roślinności itp.) do minimum.
2. Szanuj prawo i prawa innych.
a. Respektuj przepisy i regulaminy dotyczące użytkowania terenów chronionych i innych terenów publicznych, w kraju i za granicą. Jeśli jest to zakazane, nie wchodź na własność prywatną bez wyraźnej zgody właściciela.
b. Zachowaj grzeczność i uprzejmość w kontaktach z innymi ludźmi. Twoje wzorowe zachowanie spowoduje przyjazne nastawienie obserwatorów ptaków i innych ludzi.
3. Zapewnij, by karmniki, budki lęgowe i inne sztuczne urządzenia dla ptaków były bezpieczne.
a. Utrzymuj pożywienie, wodę i pojemniki na nie w czystości. Podczas surowej pogody należy dokarmiać ptaki bez przerw.
b. Regularnie czyść i reperuj budki lęgowe, sztuczne gniazda itp.
c. Gdy przywabiasz ptaki w jakieś miejsce, zapewnij, by nie były wystawione na drapieżnictwo kotów i innych zwierząt domowych, inne niebezpieczeństwa powodowane przez działalność człowieka, ani nienaturalnie wystawione na dzikie drapieżniki gniazd itp.
4. Obserwowanie ptaków w grupie, zorganizowane lub spontaniczne, wymaga dodatkowej uwagi. Każda osoba w grupie, poza powinnościami wymienionymi w punktach 1. i 2. ma powinności wynikające z bycia członkiem grupy.
a. Szanuj zainteresowania, prawa i umiejętności innych obserwatorów ptaków, a także innych ludzi przebywających w terenie. Bez ograniczeń dziel się z innymi wiedzą i doświadczeniem, z wyjątkiem przypadków wymienionych w punkcie 1(c). Szczególnie pomagaj początkującym obserwatorom ptaków.
b. Jeśli jesteś świadkiem nieetycznego zachowania się obserwatorów ptaków, oceń sytuację i interweniuj, jeśli uważasz to za właściwe. Interweniując, poinformuj osobę(y) o ich niewłaściwym zachowaniu i spróbuj, w rozsądnym zakresie, je powstrzymać. Jeśli to nie skutkuje, udokumentuj przypadek i poinformuj odpowiednie osoby lub organizacje.
Powinności przywódcy lub przewodnika grupy [amatorskie i zawodowe wycieczki i wyjazdy].
c. Bądź szczególnym wzorem etycznego zachowania dla grupy. Ucz przez słowa i przykładem.
d. Odpowiednio dostosuj wielkość grupy, by ograniczyć wpływ na środowisko i nie przeszkadzać innym ludziom w otoczeniu.
e. Spraw, by każda osoba w grupie znała i przestrzegała tego kodeksu.
f. Dowiedz się i poinformuj grupę o dowolnych szczególnych okolicznościach dotyczących miejsca wycieczki (np. nie można wabić magnetofonem).
g. Firmy i organizacje zawodowe mają szczególny obowiązek stawiać dobro ptaków i korzyści dla publicznej wiedzy przed komercyjnymi interesami organizacji. Idealnie, przewodnicy powinni notować obserwacje grupy, dokumentować rzadkie stwierdzenia i przekazywać je odpowiednim organizacjom.
5. Zapisuj i dokumentuj interesujące obserwacje i informuj o nich innych obserwatorów ptaków lub odpowiednie organizacje, zwłaszcza, jeśli ma to znaczenie dla ochrony ptaków. Weź przy tym pod uwagę punkt 1(c). Zachowaj zdrowy samokrytycyzm przy opisywaniu swoich obserwacji. Rozważ, wzięcie udziału, na miarę swoich możliwości, w akcjach liczenia ptaków itp. organizowanych przez odpowiedzialne organizacje.
Przestrzegaj tego kodeksu, rozprowadzaj i ucz go innych, proszę.
Opracowanie - Jerzy Dyczkowski na podstawie American Birding Association, dzięki uprzejmości Blake'a Maybanka i Judith Uehlein.
Wydawnictwo: MULTICO 2006
